Nieuwe wetenschap, oude intuïtie.
In het kort – voor wie snel wil scannen:
- Een recent onderzoek laat zien dat p‑tau217 — een eiwit dat we lang als boosdoener zagen bij Alzheimer — ook in extreem hoge concentraties voorkomt bij pasgeboren baby’s.
- Dat opent een verbluffende gedachte: misschien is Alzheimer niet alleen een aftakeling, maar ook een terugkeer naar een vroegere, meer zintuiglijke staat van zijn.
- Als zorgverlener heb ik dat intuïtief al vaak gezien — bij mensen met dementie én bij stervenden: het loslaten van lagen, het afpellen van het ego, het terugkeren naar essentie.
- Deze blog nodigt uit tot een andere manier van kijken; in de richting van de ziel, zonder de wetenschap over het hoofd te zien.
De studie die alles anders doet lijken
In 2025 verscheen in Brain Communications een opmerkelijke publicatie van de Universiteit van Göteborg (PMID: 40574977), waarin werd onderzocht hoe het eiwit p‑tau217 zich ontwikkelt bij mensen van verschillende leeftijden — van pasgeboren baby’s tot Alzheimerpatiënten.
En wat bleek?
Pasgeboren baby’s hebben de hoogste concentratie p‑tau217 die ieder mens ooit zal hebben tijdens de levensreis.
Hoger zelfs dan bij mensen met Alzheimer. Dat is op zijn zachtst gezegd onverwacht en maakte me nieuwsgierig. Jarenlang werd p‑tau217 door de wetenschap beschouwd als een duidelijke marker voor hersenverval, een eiwit dat zich in kluwens ophoopt en hersencellen beschadigt.
Toch lijkt het dat ditzelfde eiwit bij baby’s geen schade veroorzaakt en zelfs mogelijk een essentiële rol speelt bij het opbouwen van het breinnetwerk. Het komt voor in gebieden die te maken hebben met zintuigen, beweging en primaire waarneming. Het daalt al snel na de geboorte maar geeft babies kennelijk juist de start die ze nodig hebben voor hun ontwikkeling.
Wat me ook prikkelde was een overtuiging vanuit energetische bronnen, waarin gezegd wordt dat babies – ofwel kleine mensjes – zolang ze zich nog niet bewust zijn van hun aanwezigheid op aarde nog in verbinden staan met de oersoep waar ze vandaan komen; de krachten in de macrokosmos die ervoor gezorgd hebben dat er een aarde is en dat ze een lichaam hebben om mee op aarde te komen.
Een terugkeer naar de oersoep
Ik snap dat dit voor veel mensen een uitdagende veronderstelling is , maar als zorgverlener voor mensen met Alzheimer en andere vormen van dementie heb ik vaak gezien wat deze studie nu biologisch onderbouwt: dat mensen met dementie terug lijken te keren naar iets elementairs. Iets voor-taligs, puur zintuiglijks, waar p-tau217 voor babies op inwerkt. Iets heel essentieels dus. Zoals pasgeborenen leven mensen met dementie vaak in een wereld van aanraking, klank, ritme en gevoel in plaats van een wereld waarin het (be) denken, analyseren en rationalserebn voorop staat.
In stervensbegeleiding zie ik vaak hetzelfde patroon in de vorm van het oplossen van de persoonlijkheidslagen. De rollen vallen weg. Het verhaal, het ego, zelfs taal — verdwijnen. Wat blijft, is puur aanwezig zijn, kwetsbaar als een baby en soms zelfs een tevreden stilte zoals babies die ook kunnen hebben waarin alleen met het gevoel geobserveerd wordt.
De gedachte dat baby’s en Alzheimerpatiënten een gedeelde moleculaire signatuur hebben, zoals in het artikel wordt benoemd, is voor mij dan ook volkomen vanzelfsprekend
Het brein als netwerk dat zich langzaam oplost
Als we verder kijken dan alleen de eiwitten, zien we een patroon: Alzheimer is geen plotselinge crash, maar een geleidelijke ontbinding van netwerken in het brein.
- Binnen de cel: p‑tau217 verstoort het transportsysteem.
- Tussen cellen: verbindingen tussen hersengebieden worden trager of vallen weg.
- Tussen mens en wereld: taal, tijd, planning en zelfreflectie vervagen.
En misschien is dat wat er werkelijk gebeurt: dat het brein langzaam netwerk na netwerk loslaat. Niet alleen fysiek, maar ook in betekenis. Dat de hogere lagen van coördinatie, controle en concept — wat we ‘persoonlijkheid’ noemen — worden afgepeld.
Wat overblijft is het meer primaire, misschien zelfs het zielsbewuste: het voelende, zintuiglijke zijn, gericht op wie we nu zijn in plaats van wie we tijdens de levensreis waren.
Een uitnodiging tot anders kijken
Uiteraard blijft Alzheimer pijnlijk, verdrietig, verwarrend voor de mens bij wie dit proces zich afspeelt en voor hen die hun medemens bij staan en hierbij betrokken zijn. Maar het biedt ook ruimte voor een nieuw perspectief. waarin focussen op tegenhouden wat verdwijnt, wordt omgezet in observen wat verschijnt?
Misschien kunnen we — in het werk, in de liefde, in de zorg — opnieuw leren zien wat deze mensen ons laten voelen:
- De kracht van nabijheid.
- De waarheid van eenvoud
- De ziel in de zintuigen.
Let wel ik ben geen arts of neurowetenschapper, maar wel een mensenmens. Wat ik deel is een persoonlijke, spirituele en ervaringsgerichte beschouwing op basis van mijn werk met mensen met dementie, en een recente wetenschappelijke studie. De medische inhoud is correct geciteerd, maar dit artikel beoogt geen diagnose of behandeling te bieden.
Wil je het originele onderzoek zelf lezen?
Klik hier voor het artikel in Brain Communications (2025)
Heb je zelf ervaringen met dementie, als zorgverlener of als naaste of als mensenmens? Laat me weten wat het bij je oproept. Misschien bouwen we zo een nieuwe taal om het onzegbare toch te delen.